Ik snap best dat onze jeugd zich af en toe te buiten gaat aan ongezonde schranspartijen, zoals blijkt uit de recent door het FSIN gepubliceerde Foodshopper Monitor. Ik zal uitleggen waarom...

Eten voor je gezondheid is net zoiets als sparen voor je pensioen. Ergens weet je dat het goed voor je is - of verstandige mensen om je heen vertellen je dat - maar als je jong bent, heb je er helemaal geen sikkepit aan. Pas later, als je veel ouder bent, profiteer je ervan dat je al die tijd als een Kartuizer monnik hebt geleefd. Je voelt op je klompen aan dat dat geen erg motiverende boodschap is voor een jongere met lekkere trek. Evolutionair is het volstrekt onlogisch om te verlangen naar een plak komkommer. En er is nog wat anders. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we sparen voor ons pensioen als een verlies ervaren. Dat komt omdat we door te sparen, minder kunnen spenderen in het hier en nu. Dat verlies in het heden weegt zwaarder dan de winst op lange termijn. Met eten werkt het hetzelfde. Daar zit je dan ’s ochtends in de trein, gezond te zijn voor later met je bak suikervrije haverprak. Terwijl je net zo’n zin had in die kaascroissant van de kiosk.

De overheid zet met zwaar geschut in op de gezondheid van jongeren. Programma’s als ‘Jongeren op Gezond Gewicht’ en ‘Gezonde schoolkantine’ wijzen hen op de risico’s van vet, suiker en alcohol. Op school is het vak biologie gedegradeerd tot een spoedcursus diëtetiek. Kinderen van vijftien krijgen les in Body Mass Index en meten met een precisie-schuifmaat met noniusaflezing hun vetplooien tot op de tiende millimeter nauwkeurig. Het zou mij niet verbazen als eetstoornissen onder jongeren toe blijken te nemen. In de Foodshopper Monitor staat dat jongeren gezond eten als een last ervaren: ‘Eten is wikken en wegen. Het maken van goede keuzes dreigt soms een obsessie te worden.’ Geen wonder, er wordt heel wat onzin verkocht over gezonde voeding. Wie herinnert zich niet Merel en Tessa van The Green Happiness? Volgens deze vegan vloggers waren eieren slecht voor je want een ei is de menstruatie van de kip. Maar ook zonder dit soort kul komen er voortdurend nieuwe feiten boven tafel die ons het gevoel geven dat gezond eten eigenlijk een soort Russische roulette is. Onlangs onthulde dagblad Trouw dat ons fruit onder de bestrijdingsmiddelen zit. Blijkt die sappige aardbei uit Spanje een gifbom te zijn die je hormoonhuishouding ruïneert. Als gevolg van al die tegenstrijdige berichten lezen sommige jongeren maar helemaal geen verpakkingen meer, om zichzelf te behoeden voor totale gekte. Dat snap ik wel. En soms pakken ze dus een stevige vette bek. Als jou voortdurend wordt verteld dat je gezond bezig moet zijn, maar er is geen consensus over wat ‘gezond’ precies is, dan doe je het tegenovergestelde. Bovendien wil je als je jong bent gewoon genieten, dat lijkt me heel gezond. Eten is vooraleerst een zintuiglijke ervaring, geen intellectuele.

Het belang van ‘gezonde voeding’, wat dat ook moge zijn, wordt schromelijk overdreven. De moderne samenleving lijdt niet aan te veel eten, maar aan te weinig beweging, jongeren voorop. Wie tien uur achter elkaar bingewatched of gamed, moet niet gek opkijken dat hij de stofwisseling ontwikkelt van een hamster in winterslaap.

Deze blog verscheen eerder in de FSIN FoodStrategy, januari 2020.